Ngày 12 - 13/02/2024 (nhằm mùng 3 và mùng 4 Tết), Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch phối hợp với UBND huyện Trà Ôn và Ban quản lý di tích Lăng Ông đã long trọng tổ chức lễ giỗ lần thứ 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn tại di tích Quốc gia lăng Ông Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn xã Thiện Mỹ, huyện Trà Ôn.

         Đến dự lễ có đồng chí Nguyễn Thị Quyên Thanh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long; đồng chí Nguyễn Thị Tuyết Oanh - Phó Trưởng ban Văn hóa - xã hội, HĐND tỉnh Vĩnh Long, đồng chí Nguyễn Xuân Hoanh - Phó giám đốc Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Vĩnh Long cùng các sở, ban, ngành tỉnh, huyện Trà Ôn cùng đông đảo du khách thập phương. Tại buổi lễ các đồng chí lãnh đạo tỉnh đã thành kính dâng  hương, dâng phẩm vật lên vị tiền nhân đã có công mở cõi vùng đất Trà Ôn.

Bà Nguyễn Thị Quyên Thanh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long thắp hương tại lễ giỗ lần 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Lãnh đạo các sở, ban, ngành về dự lễ giỗ lần 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

         Được biết, Ông sinh năm 1763, là người làng Nguyệt Lãng, huyện Vĩnh Bình (nay là xã Bình Phú, huyện Càng Long, tỉnh Trà Vinh). Ông là người Khmer, húy là Thạch Duồng, quý danh là Duyên, người dân trong vùng gọi ông là Tà Duồng. Ông hết lòng tận tụy, trung thành nên được chúa Nguyễn phong chức Điều bát và ban “Quốc tính” là Nguyễn Văn Tồn.

         Dưới thời vua Gia Long, Ông hai lần (1808, 1811) được triệu về kinh để nhận ban thưởng và thăng chức Thống Chế, coi giữ đồn Uy Viễn rồi đem 1.000 lính đồn đi đóng thú ở thành Nam Vang. Năm 1819, ông chiêu mộ và đốc thúc dân phu đào kênh Vĩnh Tế. Đến ngày mùng 4 tháng Giêng năm Minh Mạng thứ nhất (1820), Thống chế Điều bát thọ chung nơi trấn thủ, được vua Minh Mạng sắc phong là Dung Ngọc Hầu, truy tặng Tiền quân Thống chế Điều bát, hạ chiếu cho quan bộ lễ đến dụ tế, an táng, cho 2 cây gấm Trung Quốc, 20 tấm vải, 100 quan tiền và cấp cho 7 lính trông nom mộ phần. Đến đầu thế kỷ XX, cư dân nơi đây trùng tu miếu, mộ và thành lập hội “Mỹ Thanh” để lo việc hương hỏa.

Phần mộ Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn và phu nhân

         Tiền quân Thống chế Điều bát là người có công lớn giúp nhà Nguyễn thống nhất đất nước, mở rộng cương thổ; giúp dân vùng Trà Ôn, Cầu Kè, Mang Thít khai khẩn đất đai thành lập xóm làng và tạo dựng mối đoàn kết giữa các dân tộc Kinh, Hoa, Khmer,...

         Mở đầu lễ giỗ (mùng 3 tết) quý Sư sãi và phật tử chùa Gò Xoài đến đọc kinh cầu cho một năm mới an lành. Lễ cúng Tiên thường và Chánh giỗ do ban nghi lễ đình Long Thanh đảm trách với nghi thức hành lễ gồm: một tuần hương, ba tuần rượu, một tuần trà, đọc văn tế. Sau mỗi lễ Tiên thường và Chánh giỗ là các tiết mục trình diễn nhạc ngũ âm; múa trống sa – dăm; múa khỉ của người Khmer, múa lân, tấu nhạc tùa lầu cấu của người Hoa; nhạc lễ cỗ truyền của người Kinh. Trình diễn hát Bội với các vở tuồng “Tiền Hớn Ngũ Sắc Châu”, “Đông Tề Chiến Quốc”, “Kiều Vân Song Nữ” và “Tôn Vương”.

Quý Sư sãi và phật tử chùa Gò Xoài đến đọc kinh trong lễ giỗ lần 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Lễ cúng Tiên thường của dân tộc Kinh trong lễ giỗ lần 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Lễ Chánh giỗ của dân tộc Kinh trong lễ giỗ lần 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Biểu diễn nhạc ngũ âm của dân tộc Khmer trong lễ giỗ lần 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Biểu diễn múa trống sa dăm; múa khỉ Khmer của dân tộc Khmer trong lễ giỗ lần 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Biểu diễn múa lân của dân tộc Kinh trong lễ giỗ lần 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Trình diễn nhạc tùa lầu cấu của dân tộc Hoa trong lễ giỗ lần 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

Người dân Trà Ôn tự tay gói bánh và dâng cúng Ông trong lễ giỗ lần 204 Tiền quân Thống chế Điều bát Nguyễn Văn Tồn.

         Bên cạnh đó, tại lễ giỗ còn diễn ra các hoạt động như: triển lãm, giới thiệu sách, báo, tạp chí biểu diễn văn nghệ mừng Đảng mừng Xuân, các trò chơi dân gian, thể dục dưỡng sinh, liên hoan múa lân sư rồng.

         Phát biểu tại buổi lễ đồng chí Nguyễn Xuân Hoanh cho biết: “Người dân ở Trà Ôn và Vĩnh Long liên tục giữ gìn lễ giỗ lăng Ông vào mùng 4 tháng Giêng. Đây là lễ hội văn hóa được tổ chức đầu tiên của tỉnh Vĩnh Long trong năm mới. Trong thời gian tới ngành văn hóa tiếp tục phối hợp với các sở ngành nghiên cứu và tổ chức những hoạt động phong phú, hấp dẫn nhằm thu hút khách tham quan, tôn vinh giá trị di sản văn hóa to lớn mà tiền nhân đã để lại”.

         Lễ hội Lăng ông Thống chế Điều Bát Nguyễn Văn Tồn là một trong những di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia có sức sống mạnh mẽ, thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, lòng tri ân, khơi dậy tinh thần đoàn kết sâu sắc của nhân dân 3 dân tộc Kinh, Hoa, Khmer đối với vị tướng có công với dân, với nước. Đây còn là sự tổng hòa, thống nhất trong đa dạng về loại hình nghệ thuật dân gian nhưng lại mang những nét độc đáo riêng biệt của từng dân tộc Kinh, Hoa, Khmer sinh sống tại vùng đất Trà Ôn. Với giá trị độc đáo, tiêu biểu, Lễ hội Lăng Ông Trà Ôn được Bộ VHTTDL đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể vào năm 2020.